Ograniczona przestrzeń to problem globalny. W tym artykule odwołujemy się do dedykowanej dokumentacji brytyjskiego BHP, a także amerykańskiej OSHA, ponieważ są one szeroko znane z procedur BHP obowiązujących w innych krajach.

Przestrzeń zamknięta to miejsce, które jest zasadniczo zamknięte, choć nie zawsze całkowicie, i w którym mogą wystąpić poważne zagrożenia związane z obecnością gazów palnych, toksycznych lub brakiem tlenu. Ponieważ takie przestrzenie są szczególnie niebezpieczne, należy zauważyć, że każde wejście do takiego miejsca musi być jedyną i ostateczną opcją w celu wykonania pracy.

Ryzyka i zagrożenia

Przestrzeń zamknięta, w której występują określone warunki niebezpieczne, może wymagać pozwoleń na wykonanie prac. Takie przestrzenie mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia operatora, jeśli nie zostaną odpowiednio zidentyfikowane, ocenione, sprawdzone i skontrolowane. Przestrzeń zamkniętą wymagającą pozwolenia można zdefiniować jako przestrzeń, w której istnieje ryzyko wystąpienia jednego z poniższych zagrożeń:

• poważne obrażenia spowodowane pożarem lub wybuchem,
• utrata przytomności spowodowana podwyższoną temperaturą ciała,
• utrata przytomności lub uduszenie z powodu gazu, oparów, oparów lub braku tlenu,
• utonięcie z powodu wzrostu poziomu cieczy.

Wynikają one z następujących zagrożeń:

• substancje łatwopalne i wzbogacanie w tlen,
• nadmierne ciepło,
• gazy toksyczne, dym lub opary,
• niedobór tlenu,
• wnikanie lub ciśnienie cieczy,
• materiały stałe sypkie,
• inne zagrożenia (takie jak narażenie na elektryczność, głośny hałas lub utrata integralności strukturalnej przestrzeni). 

Identyfikacja przestrzeni zamkniętej

HSE klasyfikuje przestrzenie zamknięte jako dowolne miejsce, w tym każdą komorę, zbiornik, kadź, silos, wykop, rów, rurę, kanał ściekowy, przewód kominowy, studnię lub inną podobną przestrzeń, w której ze względu na jej zamknięty charakter istnieje dające się racjonalnie przewidzieć ryzyko, jak opisano powyżej. Większość przestrzeni zamkniętych jest łatwa do wskazania. Czasami jednak wymagana jest identyfikacja, ponieważ przestrzeń zamknięta niekoniecznie musi być zamknięta ze wszystkich stron – niektóre, takie jak kadzie, silosy i ładownie statków, mogą mieć otwarte góry lub boki. Nie zawsze są to miejsca posiadające małe lub trudno dostępne przestrzenie – niektóre, jak silosy zbożowe i ładownie statków, mogą być bardzo duże. Mogą wystąpić sytuacje, w których sama przestrzeń może nie być zdefiniowana jako przestrzeń zamknięta, jednak w trakcie pracy i do czasu przywrócenia poziomu tlenu (lub rozproszenia zanieczyszczeń poprzez wentylację obszaru), jest ona klasyfikowana jako przestrzeń zamknięta. Przykładowe scenariusze to:

• spawanie, które zużyłoby część dostępnego tlenu do oddychania,
• kabina natryskowa podczas natryskiwania farby,
• używanie np. do czyszczenia chemikaliów, które mogłyby spowodować wystąpienie lotnych związków organicznych (LZO) lub kwaśne gazy.

Zagrożeniem mogą być również obszary z dużą ilością rdzy, która może mieć negatywny wpływ na poziom tlenu.

Testowanie/monitorowanie atmosfery

Przed wejściem należy sprawdzić atmosferę w zamkniętej przestrzeni w celu sprawdzenia stężenia tlenu i obecności niebezpiecznych gazów, dymu lub oparów. Co ważne, badanie to powinno zostać wykonane przed każdym wejściem do przestrzeni zamkniętej. Wybór sprzętu do monitorowania i wykrywania będzie zależał od okoliczności i wiedzy o możliwych zagrożeniach, a przy podejmowaniu decyzji o wyborze sprzętu konieczne może się okazać zasięgnięcie porady osoby kompetentnej. Sprzęt monitorujący powinien być w dobrym stanie oraz powinien posiadać ważną kalibrację. Tam, gdzie istnieje potencjalne ryzyko wystąpienia atmosfery palnej lub wybuchowej, wymagany będzie sprzęt specjalnie zaprojektowany do ich pomiaru i certyfikowany jako iskrobezpieczny. Wszystkie takie urządzenia monitorujące powinny być specjalnie przystosowane do użytku w potencjalnie łatwopalnych lub wybuchowych atmosferach. Detektory gazów palnych muszą być kalibrowane dla różnych gazów lub par, których spodziewamy się w przestrzeniach zamkniętych.

Badania powinny być przeprowadzane przez osoby, które są kompetentne i świadome istniejących norm dla odpowiednich mierzonych zanieczyszczeń w powietrzu, a także są poinstruowane i przeszkolone w zakresie zagrożeń związanych z przeprowadzaniem takich badań w przestrzeni zamkniętej. Osoby przeprowadzające testy powinny również być w stanie zinterpretować wyniki i podjąć wszelkie niezbędne działania. Należy prowadzić zapisy wyników  i ustaleń, zapewniając, że odczyty są dokonywane w następującej kolejności: tlen, łatwopalny, a następnie toksyczny. Atmosferę w ograniczonej przestrzeni można często badać z zewnątrz, bez konieczności wchodzenia, poprzez pobieranie próbek przez długą sondę. W przypadku użycia elastycznych przewodów do pobierania próbek, należy się upewnić, że nie pobierają one wody oraz że przepływ próbki nie jest utrudniony przez załamania, zablokowanie przewodu.

Jakie produkty są iskrobezpieczne i nadają się do zapewnienia bezpieczeństwa w przestrzeni zamkniętej?

Produkty te posiadają certyfikat zgodności z lokalnymi normami iskrobezpiecznymi. Przenośny detektor wielogazowy Gas-Pro oferuje wykrywanie do 5 gazów w kompaktowym i wytrzymałym rozwiązaniu. Posiada czytelny wyświetlacz montowany od góry, co czyni go łatwym w użyciu i optymalnym do wykrywania gazu w ograniczonej przestrzeni. Opcjonalna elektryczna pompka wewnętrzna, aktywowana płytką przepływową, pozwala na to, aby przed wejściem do przestrzeni zamkniętych sprawdzić atmosferę i dopiero wtedy zdecydować o dalszych działaniach.

Gas-Pro TK oferuje te same korzyści w zakresie bezpieczeństwa gazowego, co zwykły Gas-Pro, ale oferuje dodatkowo tryb kontroli zbiornika w zakresach % LEL oraz % obj.

Przenośny detektor gazu T4 zapewnia skuteczną ochronę przed 4 powszechnymi zagrożeniami gazowymi: tlenkiem węgla, siarkowodorem, gazami palnymi i niedoborem tlenu. Detektor wielogazowy T4 jest teraz wyposażony w ulepszone wykrywanie pentanu, heksanu i innych długołańcuchowych węglowodorów.